Kozanoğlu; “Ciddi bir toplumsal sorun haline gelecek”

2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kredi kartlarındaki faizlerin artırılmasının ardından, taksit sayılarının da düşürülmesi yönündeki düzenleme önerisi tartışma yarattı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, krediler ve kredi kartları konusuna dair yaptığı açıklamada; “Kredi kartları, bireysel kredi, taşıt kredisi ve ikinci konut kredisinde sadece faizleri artırarak değil, bankalar üzerinden kredi verme iştahını keserek de kredi büyümesini düşüreceğiz. Başkasının parasıyla, krediyle, kartla zenginlik olmaz” ifadelerini kullandı.

İktisatçı Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ise kredi kartı kullanımlarının kısıtlanmasının, ilerleyen süreçte toplumsal sorunlar yaratabileceğini söyledi. Kozanoğlu; “İhtiyaç kredisi kullanmayı caydıran bir ortam var. Dar gelirli olanların, nakit akışlarını düzenleyemeyenlerin kredi kartlarına daha fazla başvurmasına yol açacak. Önümüzdeki günlerde tahminim, bu kredi kartları konusunu çok daha fazla konuşacağız ve ciddi bir toplumsal sorun haline gelecek” şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu’nun değerlendirmeleri şöyle:

“OVP’de büyümenin hafif hız keserek devam edeceği öngörülüyor. Büyüme de son yıllarda büyük ölçüde özel tüketime dayalı olarak gerçekleşti. 2023’te özel tüketimin yüzde 10,9 artması öngörülüyordu. Önümüzdeki yıl, bunun hız keserek yüzde 3’ün biraz üzerinde gerçekleşmesi öngörülmüş. O açıdan, insanların harcamalarını bir şekilde kısıtlamak yoluna gidileceği tahmin edilebilir ama harcamalar bu kadar kısıtlanırsa o büyüme oranı nasıl tutturulur? Bu konuda ciddi şüphelere sahibiz.

Kredi kartlarının şöyle bir özelliği var; 3 amaçla kullanılabiliyor: Bir tanesi, kredi kartı bir ödeme aracı. Kredi kartı kullananlar, kredi kartıyla borçlanmasa dahi ceplerinde nakit taşımak zorunda kalmıyorlar hem de ayın 3’ünde yaptığı bir harcamayı hesap kesim tarihiniz ayın 1’i ise bir bedel ödemeden gerçekleştirmiş oluyorsunuz. İkincisi; kredi kartını borçlanma aracı olarak kullananlar… Bunların genellikle orta-alt gelir grubundaki yurttaşlar olduğunu söylerdik çünkü finansal okuryazarlığı olan, nakit dengelerini sağlayan insanlar kredi kartıyla borçlanmayı tercih etmezdi. Dar gelirli yurttaşlar arasında çok yaygın ‘kredi kartına takla attırma’ ifadesi kullanılarak bir kredi kartı alınıp diğerlerine ödeme yapılırdı. Geçtiğimiz iki yıl boyunca özellikle 2023 yılında, enflasyon göz önüne alındığı zaman kredi kartı faizlerinin çok düşük tutulması sonucu -hatırlayalım aylık vade farkı 1,36’ydı. En son seçimlere yüzde 40’lık resmi bir enflasyonla girdik. Ekim 2022’de enflasyon resmi rakamlarla 85,5 olmuştu- o nedenle finansal koşulların çok avantajlı olmasından yararlanmak isteyen bu şekilde harcamalarını kredi kartı yoluyla yapan, minimum tutarını ödeyen, kredi kartından nakit çekip dövize ve borsaya yatıran çok sayıda insan çıkmıştı. Kısacası kredi kartları 3 amaçla kullanılıyor. Gelinen aşamada zaten şu ana kadar kredi kartları vade farkları arttı. Aylık 2,81; gecikme faizi 3,11; nakit çekim ise 3,57… Bu, şu anlama geliyor; şu anda öngörülen enflasyona aşağı yukarı paralel bir maliyeti söz konusu, o nedenle 3’üncü kesimin yani ihtiyacı olmadığı halde finansal koşullar nedeniyle borçlananların yavaş yavaş piyasadan çekilmeye başlayacağını öngörebiliriz.

Zaten kredi kartları faiz oranları Merkez Bankası referans faiz oranı yoluyla doğrudan doğruya politika faizine bağlı. Yani önümüzdeki hafta perşembe günü Para Politikası Kurulunun politika faizini artırmasıyla birlikte bunlar otomatik olarak artacaklar ama ikinci kesim yani ancak geliri yeterli olmadığı halde, ancak kredi kartları yoluyla talebini canlı tutan ihtiyaçlarını karşılayan kesim önümüzdeki aylarda çok zor durumda kalacak. Bunun iki önemli sonucu olacak: Birincisi; dar gelirli olanlar, geliri yetmediği için kredi kartı yoluyla yaşamını sürdürenler, işsizler, bir işe girme beklentisi olup zaman kazanmaya çalışanlar zor durumda kalacaklar. Muhtemelen takibe giren kredi kartı oranları yükselecek. İkincisi de haliyle insanların mal ve hizmetlere olan talebinin çekilmesi sonucunda ekonomi yavaşlayacak, bunu öngördüklerini düşünüyorum. Ama ben bunun tahmin edilenden çok daha keskin şekilde ekonomide soğumaya neden olacağını ve önümüzdeki aylarda bu konunun gözden geçirileceği kanaatindeyim.”

“Bu kredi kartları konusunu çok daha fazla konuşacağız”

“İhtiyaç kredisi kullanmayı caydıran bir ortam var. Dar gelirli olanların, nakit akışlarını düzenleyemeyenlerin kredi kartlarına daha fazla başvurmasına yol açacak. Önümüzdeki günlerde tahminim, bu kredi kartları konusunu çok daha fazla konuşacağız ve ciddi bir toplumsal sorun haline gelecek.”