Dr. Gafarlı, Prigojin’in ölümünün iç ve dış yansımalarını anlattı!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Geçtiğimiz 23 Haziran’da Rusya Savunma Bakanlığı’na tepkisini göstermek için Moskova’ya yürüyen; Wagner lideri Prigojin’in, -krizin üzerinden geçen tam 2 ayın ardından 23 Ağustos’ta- uçağı şüpheli bir düştü. Konuya dair değerlendirmelerde bulunan Ankara Üniversitesi Öğretim Görevlisi, Avrasya Uzmanı Dr. Orhan Gafarlı; Wagner’in lideri Prigojin’in ölümünün iç ve dış politik yansımalarını anlattı.

Habertürk’te konuşan Dr. Orhan Gafarlı’nın ifadeleri şu şekilde:

“23’ünde Prigojin’in vefat haberini aldık. Bu tam onun isyanının 2’nci ayına denk gelmekteydi. Burada tarihin de sembolik bir anlamı vardı. Rusya’da bu olayların tarihle bağlantılı olması çok önemli oluyor.

“Bir elit kavgası, fikir ayrılıklarının bir yansımasıydı”

Prigojin’in ölümünün sonuçlarını konuşmak isterim. Prigojin’in ölümünün hem jeopolitik boyutu vardır hem de Rusya’nın iç politikasıyla ilgili bir boyutu vardır. Şunun altını çizmek istiyorum; Prigojin şöyle tanılıyordu, bazıları yanlış anlatıyor; ‘Rusya Başkanı Putin’e karşı bir isyan kalkışması sağlamıştı’. Aslında Prigojin isyan ederken de altını çizmişti; ‘Ben bu isyanı, Genelkurmay Başkanı ve Savunma Başkanlığı’na karşı yapmaktayım’. Rusya içerisinde benim gözlemlediğim; bir elit kavgası ve Rusya’nın dış politikasının amaçları, hedefleri doğrultusunda fikir ayrılıklarının bir yansımasıydı. Ben, meseleye biraz şöyle bakıyorum; Yelstin dönemi siyasete girmişler ve Putin döneminde siyasete girmişler arasındaki bir kavgayı gözlemliyorum aslında Rusya’da. Bunun iç politikadaki yansımasını bu şekilde okuyorum. Aslında Yelstin dönemi siyasete girmişler ve Putin döneminde siyasete girmişler arasında Rusya’nın geleceği ile ilgili bir kavga var. Çünkü 2024 yılında Rusya’da başkanlık seçimi yapılacaktı. Savaş ilan edilmediği için yapılma ihtimali vardı, savaş ilan edilirse ertelenebilir. Ben bunu, elit çatışmasının sonucu olarak görmekteyim.


Prigojin’in başında olduğu Wagner’in ve Rusya kanunlarına göre hiçbir hukuki zemini yoktur. Bunların faaliyeti daha çok yurt dışındaydı. Burada dediğim gibi bir elit kavgasının bir parçası; diğer taraftan da Ukrayna savaşı ve Wagner’in esas faaliyetinin olduğu Afrika bölgesidir. Prigojin, ölümünden birkaç gün önce Afrika’dan bir video yayınladı ve ‘Biz buradayız, Batı emperyalizmine karşı savaşıyoruz’ ifadelerini kullandı. Nijer’deki, Mali’deki olaylar; orada Amerikan ve Fransız çıkarlarını ciddi şekilde tedirgin edecek faaliyetler Batılı ülkeleri ciddi şekilde rahatsız etmiştir ama bu şu anlama gelmemelidir; ‘Prigojin’in ölümünün veya öldürülmesinin arkasında Batılı ülkeler vardır’. Diğer tarafta Ukrayna meselesi vardır. Hem Afrika hem Ukrayna büyük bir jeopolitik pazarlığın sonucu mu Prigojin’in ortadan kaldırılması. Birileri, Rusya’nın Afrika’daki faaliyetini engellemek için mi bunu yaptı? Rusya’nın merkezi bir Wagner yönetiminin ortadan kalkması ve küçük parçalara dağılması; Afrika’da Batı emperyalizmine -Prigojin’in sözleriyle ifade edersek- karşı mücadeleyi engellemek… Büyük bir pazarlık mı yapıldı? Ben, meseleye jeopolitik olarak böyle bakmaktayım.

“Gördüğümüz odur ki ciddi bir rahatsızlık var”

İç siyaset bağlamında şunu söyleyebilirim; Putin sonrası dönem çok önemlidir. Putin de insan; 24 olmasın, 28 olsun, 27 olsun bir gün siyasetten ayrılacaktır ve o ayrıldıktan sonra Rusya’yı kimler yönetecek? Asıl önemli olan mesele budur. Prigojin, benim gördüğüm kadarıyla Yeltsin döneminde siyasete girmişlere karşı büyük bir mücadele yürütüyordu ve onları hainlikle suçlamaktaydı. Prigojin’in kaldırılması Putin’in bugünkü mevcut rejimini, bir sonraki dönem devamıyla ilgili onun taraftarları sıradan çıkarma anlamı taşımaktaydı. Putin sonrasını nasıl görüyoruz, Rusya’nın yeni başkanı Savunma Bakanı Şoygu mu olacak, Prigojin’in yanında durduğu gruplar kimlerdir, neden Belarus Başkanı bu meseleye bu kadar müdahildir? Mesela Prigojin ve Wagner’in Afrika’da faaliyetinin dağıtılmasının arkasında Çin ve Rusya’nın Afrika’daki faaliyetlerini engellemek mi var? Prigojin’in Çin ile arasındaki ilişki ne düzeydeydi? Biz bunları bilmiyoruz sadece spekülatif olarak analizlerle düşünebiliyoruz. Burada ciddi olarak Çin ve Rusya’nın Batı’ya karşı hamlelerinin engellenmesi senaryosunun olduğunu görüyoruz. Waner bundan sonra ne olur? Wagner’in tekrar toparlanıp Afrika’da faaliyetlerine devam edeceğini düşünmüyorum. Gördüğümüz odur ki ciddi bir rahatsızlık var. Rus basını da bu ortadan kaldırma hikayesinin arkasında Kremlin olmadığını açıklıyor. Belli ki Wagner birkaç gruba dağılabilir Afrika’da…”